પ્રસંગ વિશેષ ; શ્રી કે.એન. શાહ હાઈસ્કૂલ શતાબ્દી મહોત્સવ

                એક સદીની શિક્ષણયાત્રા પુુુુર્ણ કરી    બીજી સદીની શિક્ષણયાત્રાના મંગલા ચરણ માંડતી  ઝાઝરમાન  શૈક્ષણિક સંસ્થા

 શ્રી કે.એન. શાહ હાઈસ્કૂલ મોડાસા

        શ્રી  કે. એન. શાહ હાઈસ્કૂલ મોડાસા.

               આ નામથી ગુજરાતમાં ભાગ્યે જ કોઈ શિક્ષિત વ્યક્તિ અપરિચિત હશે. કે. એન. શાહ વિદ્યાલય એ માત્ર મોડાસાની કે માત્ર અરવલ્લીની જ નહીં પરંતુ સમસ્ત ગુજરાતની એક પ્રતિષ્ઠિત અને ગૌરવશાળી શૈક્ષણિક સંસ્થા છે. આ સંસ્થા આજે સો વર્ષની યશસ્વી મઝલ કાપી એક ગૌરવપૂર્ણ પડાવે પહોંચી છે. એક સદીની શિક્ષણ યાત્રા પૂર્ણ કરી બીજી સદીમાં મંગલ પગરણ માંડવા આ સંસ્થા સજ્જ છે.  હાલ, આ સંસ્થાના શતાબ્દી મહોત્સવની ભવ્ય ઉજવણી  થઈ રહી છે.  સંસ્થાને નવવધૂની જેમ સુંદર સજાવવામાં આવી છે.  મહામહિમ  રજ્યપાલથી લઈ, મુખ્યમંત્રી, નાયબ મુખ્યમંત્રી, માધવપ્રિયદાસ સ્વામી જેવા ઝાઝરમાન મહેવાનો અહીં પધારી રહ્યા છે. અને આખું મોડાસા નગર અને આખો પંથક આ ઐતિહાસિક ક્ષણોની સાક્ષી બની રહ્યો છે.  રંગારંગ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો થકી આખુ નગર હિલોળે ચડ્યું છે.   આ સંસ્થાનો સ આ સંસ્થાના સ્થાપનાથી લઈ આજ દિન સુધીના સો વર્ષની સફર દરમિયાન કેટલીય તડકી છાંયડી જોઈ છે. એક નાનકડા બીજમાંથી વિશાળ વટવૃક્ષ બની ફૂલીફાલેલી  આ સંસ્થાનો વર્તમાન આટલો ભવ્ય છે તો એનો ઈતિહાસ પણ એટલો જ ગૌરવવંતો અને ઝાઝરમાન છે.  .

               વાત છે ઈ. સ. 1919 ની. આ વર્ષ ભારતના ઈતિહાસમાં પણ આ વર્ષ એક સીમાચિહ્ન રૂપ વર્ષ ગણાય છે. 1919 એટલે પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધની પૂર્ણાહુતિનું વર્ષ.  આ જ વર્ષે અંગ્રેજ સરકારે રોલેક્ટ એક્ટનો કાળો કાયદો અમલમાં મૂકી હિન્દુસ્તાન પરની ગુલામીની બેડીઓને વધુ મજબૂત કરી. અને ચોથી એપ્રિલ 1919 ના રોજ અમૃતસરમાં આવેલ જલિયાંવાલા બાગમાં જૂલ્મી અંગ્રજ સરકારે નિર્દોષ લોકો પર બેફામ ગોળીબાર કરી સેંકડો સ્ત્રી, પુરુષ અને બાળકોને મોતને ઘાટ ઉતારી દીધા. ગુલામીની ઝંઝીરોમાં સબડતા ભારત દેશમાં આઝાદીની લડત એની ચરમ સીમાએ હતી. હાજરો વર્ષની ગાઢ નિદ્રામાંથી દેશ કરવટ બદલી જાગી ગયો હતો.
         સમગ્ર દેશ જ્યારે આઝાદીની લડત માટે સજ્જ બન્યો હતો ત્યારે મોડાસા પંથક પણ ખુમારી દાખવી આઝાદીની લડતમાં શિરમોર રહયો હતો. એની આગેવાની લીધી માથુરદાસ ગાંધીએ. તેઓની સાથે મોહનાલાલ વી. ગાંધી, મહંમદ હુસેન ભાઈ અબ્દુલ કારીમભાઈ મુનશી અને બીજા અનેક આગેવાનો ખભેખભા મિલાવી લડતમાં અગ્રેસર રહ્યા.

                આવા કટોકટીના સમયમાં પણ મોડાસા પંથક કેળવણી બાબતે પછાત ન રહી જાય એ માટે આગેવાનો જાગૃત હતા. મોડાસામાં પ્રાથમિક શાળાની સ્થાપના તો છેક 1857 ના વિપ્લવ પછીના વર્ષે 1858 માં થયેલી. 1865 માં કન્યા શાળા અને 1883 માં ઉર્દુ શાળા પણ સ્થપાઈ. એ સમયના આગેવાનોની દુરંદેશી પણ કેવી!! 1896 માં ચાર ધોરણ ની અંગ્રેજી શાળા અને 1898માં એક પુસ્તકાલય શરૂ કરેલું. એમ છતાં એ અરસામાં આખા સાબરકાંઠા જિલ્લામાં , અરે કપડવંજ જેવા મોટા શહેરોમાં પણ હાઈસ્કૂલ ન હતી. ત્યારે જૂન 1919 માં ' મોડાસા કેળવણી મંડળ' ની સ્થાપના કરી. પ્રખર ગાંધીવાદી અને આઝાદીના લડવૈયા માથુરદાસ લા. ગાંધી, હરિભાઈ ગાંધી, ભોગીલાલ શાહ, હીરાલાલ દેસાઈ, રતિલાલ શાહ, જેવા વિદ્વાનોએ આ સંસ્થાનું સફળ સંચાલન કર્યું. શ્રી ભાઈચંદ ભાઈ માણેકચંદ શાહે ઉજ્જવળ ભવિષ્ય વાળી સરકારી નોકરી છોડી મોડાસા હાઈસ્કૂલના પ્રથમ આચાર્ય તરીકે સેવાઓ આપી. 1919 માં માત્ર 82 વિદ્યાર્થીઓ અને 4 જ શિક્ષકોથી શરુ થયેલી આ સંસ્થામાં આજે 1700 ઉપરાંત વિદ્યાર્થીઓ અને 71 પ્રતિબદ્ધ કર્મચારી ભાઈઓ બહેનો અવિરત ફરાજનિષ્ઠ છે. દીર્ઘદ્રષ્ટા અને વિદ્યાપ્રેમી વહીવટ કર્તાઓ અને કર્મયોગી કર્મચારીઓ આ સંસ્થાને એક નવી ઊંચાઈ બક્ષી છે.

                1961 માં પ્રથમ જ્ઞાનસત્ર મોડાસાના આંગણે કે. એન. શાહ વિદ્યાલયના પ્રાંગણમાં જ્યારે યોજાયું ત્યારે કાકાસાહેબ કાલેલકરે આ સંસ્થાને રવીન્દ્રનાથ ટાગોરની શાંતિનિકેતન સાથે સરખાવી હતી. જ્યારે વિદ્યાપુરુષ ઉમાશંકર જોશીએ આ સંસ્થાને ગુજરાતના ઓક્સફર્ડ તરીકે નવાજી હતી.
                   મોડાસા કેળવણી મંડળની સ્થાપનાથી આ પંથકમાં જાણે શૈક્ષણિક ક્રાંતિનો પ્રારંભ થયો. કુશળ વહીવટ કર્તાઓની દીર્ઘ દ્રષ્ટિના પરિણામે આ સંસ્થાને જાણે વિકાસની નવી પાંખો ફૂટી. આ સંસ્થાએ આજ સુધી અન્ય 14 શૈક્ષણિક વિદ્યાસંસ્થાઓ સમાજને ભેટ ધરી છે.
           આ સંસ્થાએ આદર્શ નાગરિકોનું ઘડતર કરવામાં અમૂલ્ય યોગદાન આપ્યું છે. શિક્ષણ અને સાથે સાથે વિદ્યાર્થીઓના ચારિત્ર્ય ઘડતરમાં આ સંસ્થાએ ખૂબ સારું કાઠું કાઢ્યું છે. વિદ્યાર્થીઓ આદર્શ નાગરિક બને એ માટે આ સંસ્થાના કેળવણી મંડળ અને ઉત્સાહી ગુરુજનો હંમેશ નીતનવીન પ્રવૃત્તિઓ થકી સંકુલની ચેતનવંતુ રાખે છે.

          એક શતાબ્દી જૂની આ સંસ્થાએ ઉત્તમ ડોક્ટર્સ, એન્જિનિયર્સ, કાવીઓ, લેખકો, કેળવણીકારો, રમતવીરો, સંગીતકારો, રાજકીય અગ્રણીઓ, વાણિજ્યવિદો, શિક્ષકો અને આદર્શ નાગરિકોનું ઘડતર કર્યું છે. આ સંસ્થામાં ઘડતર પામેલા સેંકડો વિદ્યાર્થીઓ રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય કક્ષાએ ડંકો વગાડી રહ્યા છે. દેશ-દુનિયાની અનેક પ્રતિષ્ઠિત સ્થાન ઉપર કે. એન. શાહ ના વિદ્યાર્થીઓ આજે નામના મેળવી રહ્યા છે.

         મોડાસા કેળવણી મંડળમાં છેલ્લા 26 વર્ષથી જોડાયેલા દીર્ઘદ્રષ્ટા અને શિક્ષણ પ્રેમી બીપીનભાઈ શાહ અને પદાધિકારીઓ ના ભગીરથ પ્રયત્નોથી મોડાસા કેળવણી મંડળ ના કેમ્પસમાં શ્રી કે.એન.શાહ મોડાસા હાઈસ્કુલ, શ્રી સી.જી. બુટલા સર્વોદય હાઈસ્કૂલ, કલરવ હાઈસ્કૂલ, શ્રી બી- કનાઈ હાઈસ્કૂલ માં 6500 જેટલાં વિદ્યાર્થીઓ શિક્ષણ સાથે ઉચ સંસ્કાર પ્રાપ્ત કરી રહ્યાં છે.
             સો વર્ષ પૂર્ણ કરનાર આ સંસ્થાના મકાનો જૂનાં થયાં છે. કેટલાક મકાનો પતરા વાળા છે. તેથી તમામ સુવિધા યુક્ત વર્ગખંડો સાથે આખી શાળાનું નવ નિર્માણ નું કાર્ય યુદ્ધના ધોરણે ચાલી રહ્યું છે. તે માટે પ્રથમ ચરણમાં  પાંચ કરોડ જેટલી માતબર રકમ ખર્ચ થવાનો અંદાજ છે. બધાજ વર્ગો નવા બનશે તેનું ફર્નિચર બદલાશે, વર્ગખંડો સ્માર્ટ બનશે. આ માટે ભુતપૂર્વ વિદ્યાર્થીઓ, શ્રેષ્ઠીઓઓ, આગેવાનોએ વિદ્યાપ્રેમી સુજ્ઞ જનો એ ઉદાર હાથે સખાવત પૂરી પાડી રહ્યા છે.

                 સંસ્થાના પ્રમુખ શ્રી બીપીનભાઈ શાહ. સૌ એમને બિપીનકાકાના હુલામણા નામે સંબોધે છે. સંસ્થાના વિકાસના કામો મિશનના રૂપે તેઓએ ઉપડ્યા છે. તેઓ કુશળ વહીવટ કરતા છે, કામ લેવાની ગજબની કોઠાસૂઝ તેઓ ધરાવે છે. સંસ્થાના હિતમાં આકારમાં આકરા નિર્ણયો લેવામાં તેઓ ખચકાતા નથી. કોઈના અપ્રિય બનવું પડે તો બનીને પણ સંસ્થાના હિતમાં સિદ્ધાંતોમાં બાંધછોડ કરવામાં તેઓ માનતા નથી. એટલે જ કદાચ આ સંસ્થા પારદર્શી વહીવટ થકી ગુજરાતની શ્રેષ્ઠ સંસ્થાઓમાં સ્થાન પામી છે. બિપીન કાકાની સાથે સંસ્થાના ઉપ પ્રમુખ શ્રી દિલીપભાઈ કે સોની, કનુભાઈ સી. શાહ, ટ્રસ્ટી શ્રી ઓચ્છવભાઈ જી ગાંધી, કિરીટભાઈ બી. શાહ, માનદ મંત્રીશ્રે કૃષ્ણ જીવન એમ. શાહ, ધીરેનભાઈ એમ પ્રજાપતિ, કિરીટભાઈ કે . શાહ, કનુભાઈ પટેલ અને મોડાસા હાઈસ્કૂલના યુવાન ઉત્સાહી અને સૌમ્ય સ્વભાવના આચાર્ય મનીષભાઈ જોશી ખભેખભા મિલાવી સંસ્થાને ઉચ્ચત્તમ શિખરે લઈ જવાના ઉત્તમ પ્રયાસો કરી રહ્યા છે.

           એક સદીની શિક્ષણયાત્રા પૂર્ણ કરી બીજી સદીની શિક્ષણયાત્રાનાં પગરણ માંડતી આ સંસ્થા અરવલ્લીના અંતરિયાળ વિસ્તારોમાં વસતા વિદ્યાર્થીઓના જીવનમાં જ્ઞાનનો દિપક પ્રગટાવે... રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય કક્ષાએ હજીએ નામના દિવ્ય બને ... અને આદર્શ નાગરિકો નું ઘડતર કરી રાષ્ટ્ર નિર્માણ કર્યો માં અગ્રેસર રહી સફળતાનાં તમામ શિખરો સર કરે એવી દિલથી શુભેચ્છાઓ....

લેખન સંકલન : ઈશ્વર પ્રજાપતિ 

( આપ આપના પ્રતિભાવ 98251 42620 પર whatsapp કરી શકો છો)
સંદર્ભ : મારુ ગામ  મોડાસા ( રમણલાલ સોની)
શતાબ્દી મહોત્સવ બુક લેટ:  સાભાર આચાર્ય શ્રી મનીષભાઈ જોશી